Per aqueles qu'an mancat la debuta:
E
aquela paraula ven de luònh. Los primièrs a la far seguir son los
caçaires. Pas los caçaires amb sos quatre-quatres e sos vestits
fluos, non, los caçaires fraires de Cromanhon.
Pensavan
pas qu’a caçar, mas un jorn se metèron a la politica, òc-ben, a
la politica. En se levant un matin, mentre que jusca aquí lo país
èra tot planièr coma una mar, s’avisèron que i aviá una
molonada de ròcs coma una montanha de ròcs blancs.
En
cò dels caçaires, saique d’entrepreneires qu’èron per lo
desvolopament, n’i agèt per dire que caliá d’un cop d’espatla
faire cabuçar tot aquo dins lo riu Buòja. Disián: uòi quora tugam
un mamot alai dau costat dau Colet avèm pas que de lo rebalar jusca
aiçí. Se quitam faire una montanha, lo mamot se lo caldrà carrejar
sus l’esquina e nos i espetarem.
D'autres
disián : terré que nani i cal pas tocar. S’aquò es estat
fach de nuòch son pas que las fadas qu’an pogut o faire. N’avèm
ja pron de nos far acivadar per las femnas sens anar cercar mai
d’embolhs. Se faguèron dire de tot pels autres: « paurucs
que sètz, fenhantasses, ecologistas que volètz pas ren tocar ! »
Alara
los primièrs ensagèron un autre metòdi e per i far vergonha,
diguèron: « aquel trabalh seriam pas capables de lo faire
nautres, quand son pas jamai qu’una mena de femnas qu'o an fach?
Es pas nautres que tot cop semenam dau costat de Las Lavanhas o dau
Colet de pèiras plantadas ?
E
los autres de dire : « es ben nautres, aquò es verai, mas
quora o fasèm, es pas un trabalh, es tot simplament per se passar lo
temps quand es barrada la caça dels mamots. »
E
se cridavan dessús a ne pèrdre la votz e puòi, un còp muts, se
metián totes en rengueta per se far de moninadas qu’èra plan
aisit, d’aquel temps, de se far de moninadas. Enfin totes, levat
un. Un original saique, un non alinhat coma dison uòi, e o èra a de
bon.
Aquel,
morrut de morrut èra pas mens qu'un pacifista. Lor disia: vergonha a
vautres de vos cridar dessús davant vòstres enfants, de jorn tant
coma de nuòch, que los psicològs son pas encara nascuts. Morrut èra
e confle encara mai, qu’aviá de causas de dire e qu’aviá pas
per o dire, ni los mots, ni mai la matèria. Ensajava pasmens e
disiá: «ara n’ i a pron, se me volètz pas escotar a… »
e i tornava: « ara n’i a pron, se me volètz pas escotar a… »
Çò que voliá dire, ara, o sabètz vautres, èra: « ara n'i
a pron, se me volètz pas escotar anatz cagar a la vinha dau ròc e
portatz me la clau ! » Solament, d’aquel temps, ges de
vinha, ges de ròc e plan segur, ges de clau.
E
las fadas, dins aquel temps, fasián son prètzfach nocturne de
fadas, que pas digús las ne destorbavan. E de puòges en puòges,
dau Ròc Blanc al ròc de Pèira Martina, dau ròc de Pèira Martina
al puòg de l'aret, dau puòg de l'aret al ròc dels Agrunelasses,
dau ròc dels Agrunelasses al puòg de Ròcabruna, dau ròc de
Ròcabruna al puòg Farrio e dau puòg Farrio al puòg Sant Baudèli,
la montanha de Serrana siaguèt acabada.
Èrem
passats aital a un autra epòca. Lo temps d’après los caçaires,
lo temps dels cultivators e dels pastres.
Abans
que de s’escampilhar, los darrièrs caçaires se desencusèron
alprèp dels pastres en ié diguent : « vos nos cal
perdonar qu’avèm, en nos carcanhejan, quitat las fadas bastir
aquela montanha que vos bailarà de trabalh. »
E
d’efièches son trabalh primièr, als pastres, siaguèt de dobrir
de carrairons e de dralhas per far l’estiva dau Colet. Lo vèspre,
al canton dau fuòc, romegavan après los caçaires e las fadas, e
sas femnas, las pastretas, volián pas creire qu’èran una mena de
femnas qu’avián bastida Serrana.
O
volián pas creire mas se podián pas empachar d'o dire, de l’una a
l’autra. Los pastres a las pastretas ; las pastretas als
pastorels, los pastorels als pastorelets, e es coma aquò qu’aquela
cresença arribèt, al sègle passat, jusca a un pastre dau Mejanèl.
Aquel pastre dau Mejanèl convertiguèt Joan Frederic Brun e Joan
Frederic, el, m’enfadèt dins « lo temps clar de las
Encantadas, de las que dançavan dins la lutz ».
Alara
se d’escriches n’i a pas, i a pasmens una traçabilitat que
compta.
L'Emmascat
de la Fada Serranèla
De
seguir...
+01.jpg)
+02.jpg)
+03.jpg)