La caça al tamaró

- Sabètz çò qu'es ? Ausissètz plan, vos vau contar aquela istòria vertadièira...

Fa un quarantenat d'ans, dins mon pichòt vilatge de Sant-Feliu de Lodès, prèp Clarmont d'Erau, « los d'aicí », los terradors avián una caça particulara per se trufar e colhonar aqueles estrangièrs de defòra « que venián al país per las vacanças, parlavan ponchut e se disán los pus sabentasses.

La caça al tamaró se debanava dins un bosquet d'euses, blacas, bauca, romanís e frigola, aquí tanben se trapava una pichòta bauma.

Per una cauda nuòch d'estiu, pro negra, la còla dels « tamarosses » convidava l'estrangièr e li disiá :

- Conoissèm lo tamaró, que de còps l'avèm caçat, mas sèm pas pro esperdigalhats per l'agantar... Mas tus, l'escarabilhat, i vas arribar. Te cal demorar aquí benlèu jusca a l'auba, tot còp, se podes pas agafar la bèstia, amassaràs de tròces que traparàs pel sòl. Subretot aguèsses pas paur, la bèstia es pas missanta, es un moment espectaclós.

Nòstre caçaire, assetat contra la camba d'un garric teniá una granda saca dobèrta, e aviá los uòlhs amagats detràs un pelhòt.

Espaurugat, l'estrangièr trefolissiá, « espèra qu'esperaràs », ausís una bramada. Sortís de la bauma una bestiassa, mièg tarasca, mièg dracàs, vestida de petaces mirgalhats, sauta sus sas patassas peludas, son cap vira, d'un costat, de l'autre, sa maissa se dubrís, lanceja de fuòc, sos uòlhs de belugas. La bèstia serpateja e canta en patoés : « Zinga, zanga, aquò's ieu lo tamaró, vèni dançar amb ieu lo branle, anuòch es fèsta dins lo bosquet ». Lo tamaró li ròda a l'entorn : « Tarabin, taraban, fortatin, patatan ». Amb sa longa coeta li fica de butals e rondineja coma un tamaró. D'un còp, lo tarasbastèri s'arrèsta, lo tamaró s'espatarra pel sòl, coma mòrt.

Nòstre òme se quilha, escampa la saca sus la bèstia, i es pas mai... Tot es silenci dins lo bòsc.

L'òme cansat s'endormís e quand la prima alba lo desrevelha sap pas pus ont es... Mas aquí, pel sòl, i a un molon de pelhas, de brancas, de terralhas, esclòps, plumas, tròces dau vestit de la bèstia. Ensaca tot aquò, davala al vilatge, mièg endormit, badalha en repotegant contra los païsans.

Aquí sus la placeta tota la còla dels Tamarosses l'espèra en s'escacalassant.

- T'avèm plan colhonat, pichòt. Cada an fasèm aquò per ensenhar al sòtbogres coma tus, qu'aquí los pacans son pas tan nècis que o cresètz, vautres, los monsurs de la vila. T'aconselham, a tu e als autres, d'aprene çaquelà la nòstra lenga. Podretz legir totes aqueles contes risolièrs, aquelas poesias e cants que son nòstras tradicions popularas, e aquí traparetz e entendretz melhor nòstra tan rica identitat occitana.

Cric, e crac, enfin es acabat.

Odila SALÈNO CALAS